ساخت مونو ریل قم و بتن scc اجرا شده برای تیر بتنی آن

ساخت منو ریل یکی از راه‌های ایجاد یک سیستم حمل و نقل سریع و کم هزینه به‌حساب می‌آید. در شهر قم در سال 1388 اجرای یک پروژه این چنینی استارت خورد. در طراحی ستون‌های این پروژه از بتن SCC استفاده شده که در این مطلب راجع به خود منو ریل قم و مسائل فنی مربوط به مصالح بکار گرفته شده و دلیل انتخاب آن‌ها حرف خواهیم زد.

منو ریل چیست؟

مونوریل نوعی سیستم حمل و نقل است که از یک ریل یا تیر به عنوان ساختار پشتیبانی استفاده می‌کند. ریل معمولاً از سطح زمین بلند می‌شود و قطار یا واگن‌ها با استفاده از چرخ‌ها یا شناورهای مغناطیسی روی آن حرکت می‌کنند. از آن‌ها معمولاً در مناطق شهری برای جابجایی سریع و کارآمد افراد در فواصل کوتاه تا متوسط استفاده می‌شوند.

اولین بار در سال 1825 در انگلستان ساخته شد، اما تنها در قرن بیستم بود که به یک وسیله حمل و نقل محبوب تبدیل شد. امروزه در بسیاری از شهرهای جهان از جمله توکیو، لاس‌وگاس و سیدنی از آن استفاده می‌شود.

مزایا

یکی از مزایای این سیستم قابلیت کار در مناطق با فضای محدود است. از آنجایی که آنها فقط به یک ریل نیاز دارند، می‌توانند در راهروهای باریک ساخته شوند و می‌توانند از فضاهای تنگ عبور کنند. این باعث می‌شود که آنها برای استفاده در مناطق شهری که فضای محدودی دارند ایده‌آل باشد.

این سیستم همچنین به دلیل سرعت و کارایی خود شناخته شده است. آنها می‌توانند با سرعت بالا حرکت کنند و ساختار مرتفع آنها  اجازه می‌دهد تا فضای زمینی را اشغال نکنند. این مزایا آنها را به گزینه‌ای جذاب برای مسافرانی تبدیل می‌کند که به دنبال حمل و نقل سریع‌تر و مطمئن‌تر هستند.

یکی دیگر از مزایای آن‌ها تأثیر کم بر محیط زیست است. آنها نسبت به روش‌های حمل و نقل سنتی مانند اتومبیل و اتوبوس، آلودگی صوتی و هوایی کمتری تولید می‌کنند. این آنها را به گزینه‌ای پایدارتر برای شهرهایی تبدیل می‌کند که به دنبال کاهش ردپای کربن خود هستند.

بتن SCC چیست؟

بتن خود تراکم (SCC) نوعی مصالح به حساب می‌آید که می‌توان آن را بدون نیاز به لرزش (vibration) یا تراکم ریخته و قرار داد. این امر با استفاده از طرح مخلوطی که شامل نسبت بالایی از ذرات ریز و نسبت آب به سیمان کم است به دست می‌آید.

این محصول اولین بار در ژاپن در دهه 1980 به عنوان راه حلی برای مشکل تقویت متراکم در سازه‌های بتن مسلح توسعه یافت. توانایی قرار دادن آن بدون لرزش باعث ساخت کارآمدتر و کاهش هزینه‌های نیروی کار می‌شود.

مزایا

یکی از مزایای اصلی SCC توانایی آن در درآمدن به اشکال پیچیده و فضاهای تنگ است که آن را برای استفاده در کاربردهای معماری و تزیینی ایده‌آل می‌کند. همچنین سطح صافی ایجاد می‌کند. یکی دیگر از مزایای آن بهبود دوام و مقاومت آن در مقایسه با نوع سنتی است.

عدم لرزش در حین جاگذاری خطر جداسازی و لانه زنبوری را کاهش می‌دهد و در نتیجه ساختار بتنی یکنواخت‌تر و متراکم‌تر ایجاد می‌شود. این امر مقاومت آن را در برابر چرخه‌های یخ زدگی – ذوب، حمله شیمیایی و سایش بهبود می‌بخشد.

همچنین دارای مزایای زیست‌محیطی است، زیرا می‌تواند میزان زباله‌های تولید شده در طول ساخت و ساز را کاهش دهد. توانایی ریختن و بکارگیری آن بدون لرزش، آلودگی صوتی را کاهش می‌دهد و با کاهش نیاز به کار دستی، ایمنی کارگران را بهبود می‌بخشد.

معرفی پروژه منو ریل قم

منو ریل قم یا همان خط 2 متروی این شهر یکی از مسیرهای سیستم قطار شهری قم به حساب می‌آید که در حال حاضر ساخت آن متوقف گردیده است. این پروژه در مرداد ماه سال 1388 بعد از مطالعات و پیگیری‌های گسترده کلنگ خورد و قرار بود به نخستین منو ریل کشور تبدیل گردد.

اما از همان سال‌های ابتدایی پیرامون مسیریابی و مشخص کردن نقاطی که پروژه از آن می‌گذرد، بحث‌هایی وجود داشت که سبب شد یک سال این کار با سرعت کمی پیش برود. اما بعد از گذشت آن بازه ساخت آن سرعت گرفت اما بعد از دو سال دوباره دچار حواشی ای از جمله نحوه عبور آن از مقابل حرم حضرت معصومه (س) شد.

این اتفاقات باعث متوقف ماندن آن گردید و همچنین تورم و افزایش نرخ ارز به گونه‌ای پیش رفت که اکنون به بیش از هزار میلیارد اعتبار برای ادامه پیدا کردن و تکمیل شدن نیاز دارد. به همین دلیل کسی حاضر نیست مسئولیت آن را به عهده بگیرید. البته در سال 1401 استاندار وقت شهر قم اعلام کرد که قرار است این پروژه تکمیل گردد و دو فاز داشته باشد.

فاز یک شامل یک مسیری 6.2 کیلومتری با 5 ایستگاه و یک دپو می‌شود و فاز دوم آن نیز 11.5 کیلومتر طول و 7 ایستگاه دارد. در ساخت ستون‌های این پروژه از بتن SCC استفاده شده که در ادامه به دلایل استفاده از این متریال در چنین پروژه‌ای پردازیم.

چرا از بتن SCC برای ساخت تیر مونو ریل قم استفاده شده است؟

دلایل متعددی وجود دارد که چرا SCC یک انتخاب عالی برای ساخت تیرها و ریل‌های بتنی است. در این بخش می‌خواهیم آن‌ها را معرفی کرده و راجع به هر کدام توضیح دهیم و همچنین مواد افزودنی بتن از جمله انواع روان کننده بتن توضیح داده می شود.

شکل پذیری آسان و عدم نیاز به vibration

توانایی این محصول در شکل گرفتن به اشکال پیچیده، آن را برای استفاده در ایجاد تیرها ایده‌آل می‌کند. این سازه‌ها اغلب دارای طرح‌ها و اشکال پیچیده‌ای هستند که نیاز به مخلوط بتن دارد که به راحتی می‌تواند بدون نیاز به لرزش یا تراکم قالب را پر کند. افزودنی بتن به کار رفته در این محصول به بهبود خواص آن کمک کرده و سبب شده که انتخابی مناسب برای این شرایط به حساب بیاید.

دوام و استحکام بالا

این محصول در مقایسه با نوع سنتی دوام و استحکام بیشتری دارد، عدم لرزش در حین جاگذاری خطر جداسازی و لانه زنبوری را کاهش می‌دهد و در نتیجه ساختار یک دست، یکنواخت‌تر و متراکم‌تر ایجاد می‌گردد. این امر مقاومت بتن را در برابر حمله شیمیایی، سایش و چرخه‌های یخ زدگی – ذوب  بیشتر می‌کند که این قابلیت‌ها برای تیرهای منو ریل بسیار ضروری محسوب می‌شوند، زیرا آن‌ها به طور دائم به دلیل وزن بالای قطار در معرض پارگی و سایش قرار دارند.

کاهش اصطکاک با ابر روان کننده بتن

نقش یک افزودنی فوق روان کننده بتن در بتن SCC این است که اصطکاک بین ذرات را کاهش داده و به آنها اجازه می‌دهد راحت‌تر و مؤثرتر جریان پیدا کنند. این منجر به یک مخلوط می‌شود که به آب کمتری نیاز دارد و کارایی بیشتری را می‌تواند ارائه دهد، بدون اینکه مقاومت یا دوام آن به خطر بیفتد.

افزودنی ابر روان کننده به بهبود جریان پذیری و کارپذیری مصالح نیز کمک کرده و قرار دادن و شکل دادن را آسان‌تر می‌کند. این امر بتن SCC را به گزینه‌ای ایده‌آل برای ایجاد تیرها با طرح‌ها و اشکال پیچیده و همچنین برای سایر کاربردهایی که در آن به سطح بالایی از کارایی و سازگاری نیاز است تبدیل می‌کند.

خرید افزودنی بتن به خاطر بهبود چشمگیر کارایی مصالح، بسیار رایج است و فوق روان کننده‌ها یکی از انواع این محصولات به شمار می‌رود که به خاطر داشتن خواصی مثل کاهش اصطکاک بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پلی کربوکسیلات نوعی فوق روان کننده به حساب می‌آید که معمولاً در بتن خود متراکم استفاده می‌شود. نقش آن بهبود سیالیت و کارایی مصالح است و ریختن و شکل دهی آن ساده‌تر می‌کند. مولکول‌های پلی کربوکسیلات در پراکندگی و جداسازی ذرات سیمان بسیار مؤثر هستند، کشش سطحی آنها را کاهش می‌دهند و اجازه می‌دهند آزادانه‌تر در مخلوط حرکت کنند.

این منجر به بتنی می‌شود که قرار دادن آن آسان‌تر است، سطح همگنی بالاتری دارد و نسبت به مخلوط‌های سنتی آب کمتری می‌خواهد. قیمت افزودنی بتن مثل همین پلی کربوکسیلات نسبت به کارایی بالایی که دارند و میزان تأثیرگذاری آن‌ها روی خواص فیزیکی و مکانیکی مصالح بسیار مناسب است.

ایجاد سطح صاف

دلیل دیگری که چرا بتن SCC یک انتخاب عالی برای ساخت تیرهای منو ریل است، توانایی آن در ایجاد سطح صاف به حساب می‌آید. این امر نیاز به عملیات‌های سطحی اضافی را کاهش می‌دهد که عملیات‌های سطحی اضافی می‌تواند زمان بر و گران باشد.

جمع بندی

در دنیای امروز محصولات جدید در صنعت ساخت‌وساز نقشی بسیار حیاتی دارند. ما در این مطلب سعی کردیم مصالح پروژه مونو ریل قم را بررسی کنیم تا اطلاعات شما در این باره کامل شود. برای خرید افزودنی می‌توانید با ما در شرکت همگرایان تولید (کپکو) در ارتباط باشید.