اسپیسر: عنصری کوچک با نقشی بزرگ در بتن‌ریزی‌ها
در دنیای بزرگ ساخت و ساز، عناصر کوچک اما حیاتی وجود دارند که نقشی کلیدی در استحکام و کیفیت سازه‌ها ایفا می‌کنند. اسپیسر، یکی از این عناصر گمنام اما کارآمد است که در نگاه اول ساده و ناچیز به نظر می‌رسد، اما در عمل وظایف مهمی را در پروژه‌های ساختمانی انجام می‌دهد. با مطالعه این مقاله، اطلاعات جامعی در مورد اسپیسرها به دست آورده و نقش آنها را در ارتقای کیفیت و ایمنی بتن‌ریزی‌ها می‌دانید.
کاربرد اسپیسر در بتن ریزی ها:
اسپیسر، عنصر کوچکی است که در بتن‌ریزی بین میلگردها و قالب بتن قرار می‌گیرد. این عنصر ساده، وظایف مهمی را بر عهده دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•ایجاد کاور بتنی مناسب: کاور بتنی، لایه‌ای از بتن است که میلگردها را احاطه می‌کند و از آنها در برابر خوردگی و زنگ زدگی محافظت می‌کند. اسپیسر با ایجاد فاصله بین میلگرد و قالب ضخامت کاور بتنی را در تمام نقاط سازه تضمین می‌کند.
•حفظ یکپارچگی شبکه میلگرد: اسپیسرها با ثابت نگه داشتن میلگردها در جای خود، از جابجایی و خم شدن آنها در حین بتن‌ریزی جلوگیری می‌کنند. این امر، به حفظ یکپارچگی و استحکام شبکه میلگرد و در نهایت، سازه بتنی کمک می‌کند.
مزایای استفاده از اسپیسر در صنعت ساخت و ساز:
• افزایش کیفیت و استحکام سازه: با ایجاد کاور بتنی مناسب و حفظ یکپارچگی شبکه میلگرد، اسپیسرها به افزایش کیفیت و استحکام سازه کمک می‌کنند.
• هزینه‌ها: اسپیسرها با صرفه‌جویی در مصرف بتن و میلگرد، به کاهش هزینه‌های ساخت و ساز کمک می‌کنند.
• افزایش سرعت اجرا: اسپیسرها با ساده‌تر کردن فرآیند بتن‌ریزی، به افزایش سرعت اجرا و تکمیل پروژه کمک می‌کنند.
• ایجاد ایمنی بیشتر: اسپیسرها با جلوگیری از جابجایی میلگردها، ایمنی را در حین بتن‌ریزی افزایش می‌دهند.
با توجه به اهمیت و استفاده از اسپیسر، در این مقاله به بررسی انواع مختلف اسپیسر، کاربردها، مزایا و معایب هر نوع، و نکات مهم در انتخاب و استفاده از آنها پرداخته می‌شود.
انواع اسپیسر
اسپیسرها در انواع مختلف از مواد پلاستیکی، فلزی و بتنی تولید می‌شوند. به طور کلی هر نوع از این اسپیسرها، مزایا و معایب خاص خود را دارد و برای کاربردهای مختلف مناسب است.
اسپیسرهای پلاستیکی:
- مزایا: ارزان قیمت، سبک، حمل و نقل آسان، تنوع در ابعاد و اشکال
- معایب: مقاومت فشاری کم، عدم تحمل بالا، آسیب پذیری در برابر اشعه UV
اسپیسرهای فلزی:
- مزایا: مقاومت فشاری بالا، تحمل بالا، مقاومت در برابر اشعه UV
- معایب: وزن زیاد، قیمت بالا، مستعد زنگ‌زدگی در محیط‌‌های عادی، تنوع کم
اسپیسرهای بتنی:
- مزایا: مقاومت فشاری بالا، چسبندگی مناسب به بتن، عدم زنگ‌زدگی
- معایب: قیمت بالا، وزن زیاد، تنوع کم
نکته قابل توجه این است که معایب و مزایای ذکر شده بسته به شرایط پروژه قابل تغییر هستند. شرکت کپکو با در نظر گرفتن این موضوع، در کنار ارائه مزایای متعدد برای اسپیسرهای پلاستیکی، به رفع معایب آنها نیز اهتمام ورزیده است. این شرکت با توجه به شرایط پروژه، موقعیت جغرافیایی و وزن سازه، اقدام به تولید اسپیسرهای با مقاومت بالا در برابر وزن و حرارت کرده است.
اسپیسرهای پلاستیکی (راز استحکام و عمر طولانی سازه ها):
یکی از مهمترین عوامل استهلاک سازه‌های بتنی مسلح، خوردگی میلگردها می‌باشد. چنانچه میلگردها دچار زنگ زدگی شوند سطح آنها دچار افزایش حجم شده، و این افزایش حجم باعث فشار به بتن‌های اطراف می‌شود. زمانی که میزان این فشار از مقاومت کششی بتن فراتر برود، بتن دچار ترک خوردگی شده و این ترک‌ها تا سطح بتن امتداد پیدا می‌کنند ابعاد این ترک‌ها به میزانی می‌باشند که علاوه بر از دست رفتن مقاومت فشاری بتن منجر به کانالی برای نفوذ عوامل مهاجم به داخل بتن می‌شوند.
برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگردها علاوه بر اینکه بتن باید به حد کافی مقاوم و ناتراوا باشد، فاصله سطوح میلگردها از سطح بتن نیز باید در حد قابل قبولی باشد. این فاصله را پوشش یا کاور بتن می‌گویند که بسته به شرایط محیطی بتن محاسبه شده و در طراحی‌ها لحاظ می‌گردد. در مرحله اجرا تنظیم دقیق کاور بتن نیازمند ابزاری دقیق می‌باشد که این ابزار اسپیسرها می‌باشند. اسپیسرها بین میلگرد و سطح قالب بتن قرار گرفته و مانع از نزدیکی میلگرد به قالب می‌شوند. بسته به میزان کاور سایز میلگرد و نوع سازه که عمودی می‌باشد یا افقی اشکال متنوعی از اسپیسر تولید می‌شوند.
طبق مبحث 9 مقررات ملی ساختمان ضخامت پوشش بتنی روی کلیه آرماتورهای طولی و عرضی نباید از مقادیر داده شده در جدول (1) کمتر باشد.
جدول1: حداقل ضخامت پوشش روی آرماتورها
| شرایط محیطی سازه ی بتنی | نوع عضو | میلگردها | پوشش روی میلگردها، میلی متر |
| بتن در تماس دائم با خاک است | کلیه ی اعضا | کلیه میلگردها | 75 |
| بتن در تماس با هوا و یا تماس غیر دائم با خاک است. | کلیه ی اعضا | میلگردهای به قطر 18 تا 58 میلی متر | 50 |
| میلگردها و سیم های به قطر 16 میلی متر و کمتر | 40 | ||
| بتن در تماس با هوا و یا خاک نیست. | دال ها، تیرچه ها و دیوارها | میلگردهای بزرگتر از قطر 36 میلیمتر | 40 |
| تیرها، ستون ها، ستون پایه ها و اعضای کششی | میلگردهای قطر 34 میلی متر و نازکتر | 20 | |
| آرماتورهای طولی، خاموت، بست ها، دورپیچ ها و تنگ ها | 40 |
همچنین برای تامین دوام بیشتر آرماتورها می‌توان آنها را با اندود (روی) یا (اپوکسی ها) و یا ترکیبی از آنها پوشش داد. همچنین ضوابط آنها را می‌توان در پیوست 9-پ1 مبحث 9 مقررات ملی ساختمان مشاهده نمود.
اسپیسر پلاستیکی چرخی برای سازه های عمودی ( ستون و دیوار و …)
اسپیسر چرخی، عنصری دایره‌ای و نوآورانه در صنعت ساختمان است که انقلابی در بتن‌ریزی سازه‌های عمودی مانند ستون‌ها و دیوارها به وجود آمده است. این اسپیسر با ظرافت و کارایی خود، نظم و استحکام بی‌نظیری به سازه شما می‌بخشد.
تامین پوشش بتنی الزامی:
اسپیسر چرخی با ایجاد فاصله‌های استاندارد بین میلگرد و قالب، ضخامت مطلوب پوشش بتنی را تضمین می‌کند. این امر، نقش حیاتی در افزایش طول عمر و مقاومت سازه ایفا می‌کند.
سهولت در نصب و کاربرد:
طراحی منحصر به فرد اسپیسر چرخی، نصب سریع و آسان آن را به ارمغان می‌آورد. دیگر نیازی به صرف زمان و تلاش مضاعف برای فیکس کردن اسپیسرهای افقی نیست.
سطح تماس اندک با قالب:
این اسپیسر با سطح محدودی خود با قالب، از چسبندگی بتن به آن جلوگیری می‌کند و در نهایت، قالب‌بندی آسان را تضمین می‌کند.
کاربرد در بتن‌های پیش‌ساخته و درجا:
اسپیسر چرخی مقاومت پایداری بالایی دارد و می‌توانم از آن در هر دو نوع بتن‌ریزی پیش‌ساخته و درجا استفاده کنم.
عدم جدایی از شبکه میلگرد:
چرخش اسپیسر چرخی روی میلگرد، مشکلی ایجاد نمی‌کند و طراحی دقیق آن، مانع از جدا شدن اسپیسر از شبکه میلگرد در طول عملیات اجرایی می‌شود.
مزایا:
- افزایش نظم و دقت در آرماتوربندی
- جلوگیری از چسبندگی میلگردها به قالب
- ایجاد پوشش بتنی یکنواخت و با ضخامت مناسب
- سهولت در نصب و جداسازی
- مناسب برای بتن‌های پیش‌ساخته و درجا
- مقاومت بالا و عمر بالا
- صرفه اقتصادی در زمان و هزینه
کاربرد:
- ستون‌ها
- دیوارها
- قطعات پیش‌ساخته بتنی
- سایر سازه های عمودی
اسپیسرهای عمودی (چرخی) بسته به عواملی مانند نوع سازه، بار وارد شده، شرایط محیطی و بودجه دارای دو نوع FixPlate و CageBar می‌باشد که در ادامه به جزئیات هرکدام می‌پردازیم.
اسپیسر ویل بار(WheelBar):
این فاصله نگهدار در بتن‌ریزی‌های عمودی، دیوارها، سـتون‌ها و بتن‌های پیش‌ساخته و درجا استفاده میشـود. ویل‌بار برای پوشـش بتنی از 15 تا 100 میلیمتر و برای میلگرد با قطر 4 تا 32 میلیمتر تولید می‌شوند. برای مشاهده مشخصات فنی و خرید اسپیسر ویل بار به صفحه محصولات اسپیسر بتنی وب سایت کپکو مراجعه کنید.
اسپیسر کیج بار(CageBar):
کیجبار برای ایجاد فاصله مناسـب در شـمع‌بندی‌های سـتونی یا شـبکه‌ای بکار می‌رود و در پایه پل‌ها، سـازه‌های دریایی و تمام شمع‌بندی‌های قفسهای قابل استفاده است. این محصول در دو نوع Vو O عرضه می‌شود. نوع O به خاموت‌ها در حین بافت شبکه میلگرد نصب شده و نوع V در حین کارگذاری شبکه بر روی آن نصب می‌شود. به طور قطع هر شمع بندی و ساخت و نصب شبکه‌های آرماتور با کیجبارها راحت‌تر و دقیق‌تر خواهد بود. کیجبار برای پوشش بتنی 75 و 100 میلیمتر و برای میلگرد با قطر 14 الی 16 میلیمتر می‌باشد. برای مشاهده مشخصات فنی و خرید اسپیسر کیج بار به صفحه محصولات اسپیسر بتنی وب سایت کپکو مراجعه کنید.
نکاتی برای انتخاب اسپیسرهای عمودی:
نوع اسپیسر مناسب به عواملی مانند نوع سازه، بار وارد شده، شرایط محیطی و بودجه دارد.
- برای سازهای با باربری سبک و متوسط، ویل بار مناسب‌تر است.
- برای سازه های با باربری سنگین و تنش بالا، کیج بار گزینه ایده آلی است.
اسپیسر پلاستیکی صندلی برای سازه‌های افقی ( فونداسیون و تیرها و …)
اسپیسرهای پلاستیک پایه‌دار قطعاتی هستند که برای ایجاد فاصله بین میلگردهای افقی در فونداسیون و تیرها به کار می‌روند. این اسپیسرها از جنس پلاستیک مرغوب و باکیفیت ساخته می‌شوند و در برابر فشار و ضربه بر روی آنها مقاومت خوبی دارند همچنین کپکو با توجه به نیاز پروژه‌ها انواع مختلفی از این نوع اسپیسرها را تولید و روانه بازار کرده که در ادامه به معرفی مختصر هرکدام می‌پردازیم.
پاورچیر (PowerChair)
ﭘﺎورﭼﯿﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻓﻮﻧﺪﺍﺳﯿﻮن ﻫﺎی ﻋﻤﯿﻖ ﺍرﺗﻔﺎﻉ ﭘﯽ ﺑﯿﺸــﺘﺮ ﺍﺯ ﯾﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﺎورﭼﯿﺮ ﺑﺮﺍی ﭘﻮﺷـــﺶ ﺑﺘﻨﯽ 50 و 75 ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ﺑﺮﺍی ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎی ﺑﺎ ﻗﻄﺮ 22 ﺍﻟﯽ 34 ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ تولید ﻣﯽﺷﻮد. برای مشاهده مشخصات فنی و خرید اسپیسر پاورچیر به صفحه محصولات اسپیسر بتنی وب سایت کپکو مراجعه کنید.
هاردچیر (HardChair)
ﻫﺎردﭼﯿﺮﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻓﻮﻧﺪﺍﺳـﯿﻮن ﺳـﻨﮕﯿﻦ ﺑﺎ ﺍرﺗﻔﺎﻉ ﭘﯽ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﯾﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ.. ﻫﺎردﭼﯿﺮ برای پوشش بتنی از 25 الی 100 میلیمتر برای میلگردهای با قطر 16 الی 32 میلیمتر تولید می‌شود. برای مشاهده مشخصات فنی و خرید اسپیسر هاردچیر به صفحه محصولات اسپیسر بتنی وب سایت کپکو مراجعه کنید.
ماکسیچیر (MaxiChair)
این محصول مناسب سازه‌های با بار متوسط شبیه دال‌ها، سقف‌های دومش، تیرها و … می‌باشد. ماکسچیر برای پوشش بتنی 15 الی 100 میلیمتر و برای میلگرد با قطر 10 الی 20 میلیمتر تولید می‌شود. برای مشاهده مشخصات فنی و خرید اسپیسر ماکسچیر به صفحه محصولات اسپیسر بتنی وب سایت کپکو مراجعه کنید.
فیکسچیر (FixChair)
این محصول مناسب سازه‌های سبک نظیر سقف، دال سبک و قطعات پیش ساخته می‌باشد. قیمت مناسب، استحکام کافی و اندازه‌های متنوع از مزایای فیکسچیر محسوب می‌شود. فیکسچیر برای پوشش بتنی از 15 تا 120 میلیمتر و برای میلگرد با قطر 6 الی 18 میلیمتر تولید می‌شود. برای مشاهده مشخصات فنی و خرید اسپیسر فیکسچیر به صفحه محصولات اسپیسر بتنی وب سایت کپکو مراجعه کنید.
جمع بندی و نتیجه
در این مقاله، به بررسی اسپیسرهای پلاستیکی برای کاربردهای عمودی و افقی پرکاربرد، مزایا و معایب آنها پرداخته شده است. شرکت کپکو به عنوان پیشرو در ارائه انواع اسپیسرهای پلاستیکی، افتخار دارد که با ارائه محصولات متنوع با کیفیت بالا و قیمت مناسب، همچنین ارائه مشاوره تخصصی در این حوزه، گزینه‌ی ایده‌آلی برای پیمانکاران و سازندگان فراهم آورده است.
