اسپیسر ها

بتن، پر مصرف ترین ماده پس از آب می باشد. ارزانی، فراوانی، مقاومت بالا، شکل پذیری مطلوب و دوام بالای این محصول در بیشتر محیطها عامل اصلی مصرف بالای این ماده در صنعت عمران و ساخت و ساز می باشد. یکی از نقاط ضعف بتن، مقاومت کششی و خمشی در این ماده می باشد. برای غلبه بر این نقطه ضعف، مسلح سازی سازه ها با استفاده از شبکه های آرماتور انجام می گیرد. شبکه میلگرد در بدنه بتن مقاومت کششی و خمشی لازم سازه ها را تامین می کند.

زنگ زدگی میلگردها یکی از معضلات بتن های مسلح می باشد. از آنجا که زنگ زدگی میلگرد باعث تولید اکسیدهای آهن شده که دانسیته بسیار کمتری از خود آهن دارند، لذا این محصولات حاصل از زنگ زدگی، با افزایش حجم نسبی زیادی همراه بوده، بطوریکه فشار بسیار بالائی به ماتریس بتنی اطراف خود می آورند و باعث ایجاد ترکها و آسیب شدید در بتن می شوند.

فلز آهن داخل بتن که قلیائیت بالائی را دارد، در برابر اکسید شدن مقاوم می باشد و با ایجاد یک لایه بسیار مقاوم اکسیدی، نسبت به پیشرفت واکنشهای اکسایش مقاوم شده و دیگر زنگ نمی زند. دو عامل باعث از بین رفتن این لایه مقاوم می شود. اول کاهش قلیائیت محیط اطراف میلگرد می باشد و دوم افزایش غلظت یون کلراید از حد معین در سطح میلگردهاست.

کاهش قلیائیت با نفوذ عوامل اسیدی به داخل بتن اتفاق می افتد و رایجترین ماده اسیدی در تماس با بتن انیدرید کربنیک یا دی اکسید کربن می باشد که تقریبا در تمام محیطها با شدت متفاوت حضور دارد. این گاز اسیدی معمولا در محیطهای صنعتی و شهرهای بزرگ غلظت بالاتری داشته و به داخل بتن نفوذ می کند و با واکنشی که با آهک آزاد دارد، باعث خنثی شدن آهک آزاد می شود. هرچند که این واکنش که به کربناسیون معروف است، منجر به افزایش مقاومت در بتن می شود، ولی زمانی که به نزدیک سطوح میلگردها می رسد، کاهش قلیائیتی را باعث می شود که منجر به فروپاشی لایه اکسیدی محافظ سطح میلگرد شده و میلگردها به سرعت شروع به زنگ زدگی می کنند و پروسه ترک زائی در بتن را به همراه دارند.

مطالعات و تجربیات حاکی از اینست که چنانچه غلظت یون کلراید نسبت به یون هیدروکساید از مقدار معینی بالاتر برود، این عامل نیز به تخریب لایه محافظ میلگرد منجر می شود و لذا میزان یون کلراید موجود در بتن باید به دقت کنترل شود.

هر دو عامل دی اکسید کربن و یون کلراید می توانند از سطح بتن وارد مجاری میکرونیزه بتن شده و به عمق بتن نفوذ کنند. سرعت نفوذ این عوامل به داخل بتن با میزان تراکم بتن رابطه معکوس دارد. یکی از مهمترین راهکارها برای محافظت میلگردها از عوامل مهاجم فوق الذکر، طرح اختلاط مناسب بوده تا در حد امکان در برابر نفوذ این عوامل مقاومت کند. دومین راهکار ایجاد یک فاصله مناسب بین سطح میلگردها با سطح بیرونی بتن می باشد که به این فاصله پوشش بتن و یا concrete cover می گویند. اندازه این پوشش بر اساس نوع سازه و شدت عوامل مهاجم محیطی توسط طراح سازه تعیین می شود. رعایت دقیق پوشش بتن، عامل مهمی در برابر زنگ زدگی میلگردها می باشد. برای رعایت دقیق این فاصله اسپیسرهای پلاستیکی طراحی شده اند. این محصولات که در سایزها و شکلهای متنوع ساخته می شوند، امروزه در تمام سازه های بتنی در سراسر دنیا به مصرف می رسند. اسپیسرها باید به گونه ای طراحی و تولید شوند که علاوه بر تامین پوشش بتن، مقاومتهای لازم مکانیکی در زمان سرویس دهی را داشته باشند و همچنین از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشند. تنوع طرح و اشکال این اسپیسرها برای تامین وجه فنی و اقتصادی می باشد.

جنس اسپیسرهای پلیمری معمولا از پلی الفین ها می باشد. این پلیمرها که جزو فراوانترین و ارزانترین پلیمرها می باشند، چنانچه درست طراحی شوند خواسته های طراحان سازه های بتنی را به خوبی برآورده می سازند.

اسپیسرها به دوام و پایائی بتن کمک شایانی کرده و علارغم اینکه سهم هزینه ای بسیار کمی در پروژه ها دارند، ولی تاثیر آنها در دوام بتن بسیار حائز اهمیت می باشد.